با تجزیه و تحلیل زنجیره تامین و نحوه انجام آن آشنا شویم
حتما به خاطر دارید که در مطالب گذشته راجع به سیستم مدیریت زنجیره تامین (SCM) صحبت کردیم و آن را شبکه‌ای بین یک سازمان و تامین کنندگان آن، برای تولید و توزیع محصولات و خدمات معرفی کردیم. به عنوان بخشی از مدیریت زنجیره تامین، انجام مداوم تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، اهمیت بسیار زیادی دارد، چرا که می‌تواند به شما در شناسایی مشکلات، تهدیدات و فرصت‌های کسب و کارتان کمک کند. همراه ما باشید تا با روند تجزیه و تحلیل زنجیره تامین به طور کامل آشنا شویم.
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین چیست؟
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین (Supply Chain Analytics)، فرآیند بررسی و ارزیابی هر مرحله از زنجیره تامین است. این فرآیند از زمانی که کسب و کار شما مواد خام یا منابع را از تامین کنندگان خریداری می‌کند، آغاز شده و تا تحویل محصولات نهایی به مشتریان، ادامه پیدا می‌کند.
برای آشنایی با سیستم مدیریت زنجیره تامین، اینجا کلیک کنید.
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین چگونه کار می کند؟
زنجیره تامین حجم بزرگی از دادهها را تولید می‌کند و تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، به درک همه این دادهها و اطلاعات کمک می‌کند. زنجیره تامین، داده‌های مختلف، زیرساخت‌ها، منابع و فناوری‌های جدید (مانند اینترنت اشیا) را برای بهبود روند تصمیم‌گیری که مدیریت زنجیره تامین را تشکیل می‌دهد، جمع آوری می‌کند.
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، نشان دهنده توانایی تصمیم‌گیری مبتنی بر داده، بر اساس خلاصه‌ای از داده‌های مرتبط و قابل اعتماد است که برای تجسم، از قالب‌هایی مانند نمودار و جدول استفاده می‌کند.
روند تجزیه و تحلیل زنجیره تامین با دانشمندان داده آغاز می‌شود. این افراد به دنبال همبستگی در میان عناصر مختلف داده برای ایجاد یک مدل پیش‌بینی کننده هستند که خروجی زنجیره تامین را بهینه سازی می‌کند. همچنین آنها تغییرات را آزمایش می‌کنند تا در نهایت به یک مدل قدرتمند و کارآمد برسند.
انواع تجزیه و تحلیل زنجیره تامین
انواع مختلف تجزیه و تحلیل زنجیره تامین عبارت است از:
تجزیه و تحلیل توصیفی
این نوع تجزیه و تحلیل، منبع و نگرش واحدی از حقایق را در سراسر زنجیره تامین، برای سیستم‌ها و داده‌های داخلی و خارجی فراهم می‌کند.
تجزیه و تحلیل پیش بینی کننده
این مدل به کسب و کار ها امکان می‌دهد تا محتمل‌ترین نتیجه آینده و پیامدهای تجاری آن را پیش بینی و درک کنند. به عنوان مثال، با تجزیه و تحلیل پیش بینی، می‌توانید مشکلات و خطراتی را که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد، پیش بینی کرده و آنها را کاهش دهید.
تجزیه و تحلیل تجویزی
سازمان‌ها به کمک این نوع تجزیه و تحلیل می‌توانند علاوه بر حل مشکلات، برای کسب حداکثر ارزش تجاری همکاری کنند. همچنین به کسب و کارها امکان می‌دهد تا برای صرفه جویی در زمان و کاهش مشکلات، با شرکای لجستیکی همکاری کنند.
تجزیه و تحلیل شناختی
این روش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به سوالات پیچیده با زبان ساده پاسخ دهند. به این ترتیب سازمان‌ها فرصت دارند تا درباره یک مسئله پیچیده فکر کنند: مثلا یک سازمان چگونه می‌تواند یک فرآیند را بهینه سازی کند؟
روند تکامل تجزیه و تحلیل زنجیره تامین چگونه است؟
در گذشته، تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، بیشتر به تجزیه و تحلیل آماری و شاخص‌های عملکردی قابل سنجش برای برنامه ریزی و پیش بینی تقاضا محدود می‌شد.
در دهه 1990، کسب و کارها سیستم‌های تبادل الکترونیکی داده (EDI) و سیستم‌های برنامه ریزی منابع انسانی (ERP) را برای اتصال و تبادل اطلاعات در میان شرکای زنجیره EDI تامین مطرح کردند. این سیستم‌ها دسترسی آسان‌تر به دادهها را برای تجزیه و تحلیل ایجاد کرده و همچنین امکان کمک به کسب و کارها برای طراحی، برنامه ریزی و پیش بینی را فراهم کردند.
در سال 2000، کسب و کارها به هوش تجاری و راه حل‌های نرم افزاری تحلیل و پیش بینی، روی آوردند. این راه حل‌ها به سازمان‌ها کمک کرد تا از نحوه عملکرد شبکه زنجیره تامین خود، دانش عمیق و کاملی برای بهینه سازی فرآیندها و تصمیم‌گیری بهتر، به دست آورند.
اما اکنون چالش اساسی این است که چگونه کسب و کارها می‌توانند به بهترین شکل از حجم عظیم داده‌های تولید شده در شبکه زنجیره تامین خود استفاده کنند. بر اساس بررسی‌های انجام شده، در سال 2017، یک زنجیره تامین معمولی 50 برابر بیشتر از 5 سال قبل به دادهها دسترسی داشت، اما کمتر از یک چهارم این دادهها در حال تجزیه و تحلیل بود. علاوه بر این، در حالی که حدود 20 درصد از کل داده‌های یک زنجیره تامین ساختار یافته و قابل تحلیل است، معمولا بیش از 80 درصد داده‌های زنجیره، بدون ساختار و غیر قابل تحلیل هستند. بنابراین، کسب و کارها سعی دارند راهکارهایی برای تجزیه و تحلیل این دسته از دادهها پیدا کنند.
مزایای تجزیه و تحلیل زنجیره تامین چیست؟
حتما متوجه شده‌اید که تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، می‌تواند به سازمان شما کمک کند تا هوشمندانه‌تر، سریع‌تر و کارآمدتر تصمیم بگیرد. این سیستم، مهم تلقی می‌شود، چرا که برای کسب و کار شما مزایای زیادی به همراه دارد. در ادامه با مزایای این سیستم آشنا می‌شویم.
هزینه‌ها را کاهش و حاشیه سود را افزایش می‌دهد
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، باعث می‌شود تا برای به دست آوردن یک رویکرد برنامه ریزی یکپارچه و مستمر، به داده‌های جامع و دقیق دسترسی پیدا کنید. با استفاده از این اطلاعات، می‌توانید ضمن کاهش هزینه‌ها، میزان سود را افزایش دهید.
باعث می‌شود بتوانید خطرات را بهتر درک کنید
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین می‌تواند خطرات شناخته شده را شناسایی کرده و با شناسایی الگوها و روندها در سراسر زنجیره تامین، به پیش بینی خطرات آینده کمک کند.
دقت برنامه ریزی را افزایش می‌دهد
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، می‌تواند به یک کسب و کار کمک کند تا با بررسی و تحلیل داده‌های مشتریان، میزان تقاضای آینده را بهتر پیش بینی کند. این به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید تولید چه محصولاتی را به حداقل برسانید؟ یا اینکه درک کنید مشتریانتان دقیقا به چه نیازهایی دارند؟
می‌توانید به زنجیره تامین ناب دسترسی پیدا کنید
زنجیره تامین ناب (Lean supply chain)، رویکردی با هدف تولید و ارائه محصولات در سریعترین زمان ممکن و با کمترین میزان تولید ضایعات است.
کسب و کار شما می‌تواند با استفاده از تحلیل زنجیره تامین در مواردی مانند: نظارت بر انبار، پاسخگویی به مشتریان و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه، در نهایت به زنجیره تامین ناب برسد.
شما را برای آینده آماده می‌کند
اکنون کسب و کارها برای مدیریت زنجیره تامین، تجزیه و تحلیل‌های پیشرفته‌ای ارائه می‌دهند. این تحلیل‌های پیشرفته قادرند داده‌های ساختار یافته و بدون ساختار را پردازش کرده و برای گرفتن تصمیمات بهینه به سازمان شما کمک کنند. همچنین تجزیه و تحلیل‌های پیشرفته می‌توانند با ایجاد الگوها و همبستگی‌هایی در میان منابع مختلف، هشدارهایی ارائه دهند تا میزان خطرات و پایداری آنها به حداقل برسد.
به خاطر داشته باشید که هر چه استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی در تجزیه و تحلیل زنجیره تامین رایج‌تر شود، مزایای بیشتری برای سازمان‌ها به همراه دارد. چرا که هوش مصنوعی می‌تواند دادهها با با سرعت بالا از منابع و سیستم‌های مختلف فراخوانی و به هم مرتبط کند. به عنوان مثال، اطلاعاتی که قبلا به دلیل محدودیت‌های تجزیه و تحلیل، امکان پردازش نداشتند، اکنون می‌توانند در زمان واقعی تجزیه و تحلیل شوند.
به این ترتیب، سازمان شما اطلاعات زنجیره تامین بسیار گسترده‌ای در اختیار دارد که با استفاده از آن، علاوه بر اثربخشی بیشتر، می‌تواند از مدل‌های تجاری جدید نیز پشتیبانی کند.
فناوری‌های شناختی چه کاربردی در تجزیه و تحلیل زنجیره تامین دارند؟
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، پایه و اساس استفاده از فناوری‌های شناختی مانند هوش مصنوعی (AI) در فرآیند زنجیره تامین است. فناوری‌های شناختی، مانند انسان‌ها درک می‌کنند، استدلال می‌کنند، یاد می‌گیرند، تعامل دارند و…، اما تمام این موارد را با ظرفیت و سرعت بسیار زیاد انجام می‌دهند.
استفاده از فناوری‌های شناختی، شکل جدیدی از بهینه سازی زنجیره تامین را نشان می‌دهد که می‌تواند با تحلیل خودکار مقادیر زیادی از دادهها به سازمان شما کمک کند تا:
- پیش بینی‌ها را بهبود ببخشد.
- نقاط ضعف و نقص‌ها را شناسایی کند.
- به نیازهای مشتریان بهتر پاسخ دهد.
- خلاقیت و نوآوری‌ها را هدایت کند.
- و ایده‌های پیشرفت را دنبال کند.
ویژگی های کلیدی تجزیه و تحلیل زنجیره تامین چیست؟
همان طور که در مطالب گذشته اشاره کردیم، زنجیره تامین، بارزترین و واضح‌ترین چهره کسب و کار را به مشتریان و مصرف کنندگان نشان می‌دهد. هر چه کسب و کار شما تجزیه و تحلیل زنجیره تامین را بهتر و کامل‌تر انجام دهد، بیشتر قادر است از اعتبار تجاری و پایداری بلند مدت خود محافظت کند.
اما ویژگی‌های بهینه سازی موثر زنجیره تامین عبارتند از:
ارتباط و اتصال میان دادهها
تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، امکان دسترسی به داده‌های بدون ساختار (از رسانه‌های اجتماعی)، داده‌های ساختار یافته (از اینترنت اشیا یا IoT) و مجموعه داده‌هایی که از طریق سایر ابزارهای ادغام مانند ERP و B2B، در دسترس هستند، را فراهم کرده و در میان آنها اتصال ایجاد می‌کند.
مبتنی بر همکاری
ایجاد و بهبود همکاری با تامین کنندگان، به معنای استفاده از شبکه‌های تجاری مبتنی بر فضای ابری جهت فعال کردن تعامل و همکاری میان چند سازمان است.
تامین امنیت
زنجیره تامین باید بتواند سیستم‌های خود را از نفوذ هک‌های سایبری محافظت کند. به بیان دیگر، باید قادر باشد امنیت اطلاعات را به خوبی فراهم کند.
استفاده از هوش مصنوعی
پلتفرم هوش مصنوعی با ترکیب، هماهنگی، گرفتن تصمیمات آگاهانه و انجام اقدامات لازم در سراسر زنجیره، به برج کنترل زنجیره تامین مدرن تبدیل شده است.
تحلیل سریع و کامل
از آنجا که هر گونه نقص و تاخیر در زنجیره تامین، برای کسب و کار شما مشکل ایجاد می‌کند، لازم است قابلیت‌های تجزیه و تحلیل، با دادهها در زمان واقعی مقایسه شوند تا تحلیل زنجیره تامین، به صورت کامل و با سرعت بالا انجام شود.
استفاده از نرم افزار برای تجزیه و تحلیل زنجیره تامین
با پیچیده شدن فرآیند تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، انواع بسیاری از نرم افزارها برای بهینه سازی عملکرد زنجیره تامین، معرفی شده و توسعه پیدا کردند.
گستره‌ای که محصولات نرم افزاری در زنجیره تامین پوشش می‌دهند، عبارت است از: ارائه دقیق و به موقع اطلاعات زنجیره تامین تا نظارت بر عملیات فروش.
خوب است بدانید که برخی از نرم افزارهای ارائه شده در این حوزه، از فناوری‌های هوش مصنوعی استاده می‌کنند. با قابلیت‌های هوش مصنوعی، نرم افزار زنجیره تامین می‌تواند جریان تولید همیشه در نوسان را یاد بگیرد و نیاز به تغییر را نیز پیش بینی کند.
نرم افزار تحلیلی زنجیره تامین
نرم افزار تحلیلی زنجیره تامین، به 2 شکل در دسترس است:
- جاسازی شده در نرم افزار زنجیره تامین
- جاسازی شده در یک ابزار تجزیه و تحلیل هوشمند کسب و کار
هر چند بهتر است نرم افزار تجزیه و تحلیل زنجیره تامین در کل زنجیره اعمال شود، اما در عمل، معمولا بر زیرمجموعه‌های اصلی عملیاتی مانند تولید، تقاضا، مدیریت موجودی و مدیریت حمل و نقل متمرکز است.
و در انتها…
همان طور که در ابتدای مطلب گفتیم، تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، یکی از عناصر اصلی مدیریت زنجیره تامین (SCM) به شمار می‌رود. این سیستم می‌تواند به کسب و کار شما کمک کند تا نیاز و تقاضای آینده مشتریان را بهتر پیش بینی کند. بنابراین می‌توانید تصمیم بگیرید که چه کالایی را به حداکثر تولید برسانید تا از سود بیشتری برخوردار شوید.