سیستم پشتیبانی تصمیم گیری (DSS) چیست؟ با بهترین مشاور کسب و کار آشنا شویم

زمان مطالعه: 7 دقیقه

سیستم‌های پشتیبانی تصمیم گیری زیرمجموعه‌‌ای از هوش تجاری هستند که هدف آن‌ها کمک به کسب و کارها برای گرفتن تصمیمات درست و آگاهانه، بر اساس حجم زیادی از داده‌های تحلیل شده است. این سیستم‌های اطلاعاتی تعاملی، حجم زیادی از داده‌ها را برای اطلاع رسانی جهت تصمیمات تجاری، تجزیه و تحلیل می‌کند.

اگر شما هم می‌خواهید بدانید سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست و چه کاربردی دارد، تا پایان این مطلب همراه ما بمانید.

سیستم پشتیبانی تصمیم گیری (DSS) چیست؟

سیستم پشتیبانی تصمیم گیری (Decision Support System) که با نام کوتاه شده DSS شناخته می‌شود، یک سیستم تصمیم‌گیر تحلیل‌گر بر اساس مجموعه‌ای از اطلاعات و برنامه‌ها است. این اطلاعات یا از داده‌های وارد شده توسط افراد (تراکنش‌های ذهنی) به دست می‌آید و یا از داده‌های تحلیل شده به وسیله نرم افزار (تراکنش‌های کامپیوتری) گرفته می‌شود.

DSS در جهت کمک به تصمیم گیری برای انتخاب درست یک اقدام یا فعالیت و در نتیجه بهبود کارایی سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سایت wikipedia، سوال Dss چیست را به این شکل پاسخ می‌دهد:

سیستم پشتیبانی تصمیم (DSS) نوعی سیستم اطلاعاتی است که از فعالیت‌های تصمیم گیری تجاری یا سازمانی پشتیبانی می‌کند. DSS ها با ارائه خدمات به سطوح مدیریت، عملیات و برنامه ریزی یک سازمان (معمولا مدیریت میانی و رده‌های بالاتر)، به افراد کمک می‌کنند تا در مورد مشکلات در حال تغییر و مشکلاتی که از قبل مشخص نشده‌اند، تصمیم بگیرند.

اجزای سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

سیستم پشتیبانی تصمیم، سه بخش اصلی دارد که عبارتند از:

1. مدل سیستم مدیریت

این بخش مدل‌هایی را ذخیره می‌کند که مدیران بتوانند در تصمیم گیری‌های خود از آنها استفاده کنند. این مدل‌ها در زمینه تصمیم گیری در مورد سلامت مالی و اقتصادی سازمان و همچنین، پیش بینی تقاضا برای نوع کالاها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2. رابط کاربری

رابط کاربری شامل ابزارهایی است که به کاربران نهایی یک DSS کمک می‌کند بتوانند در سیستم حرکت کنند.

3. پایگاه دانش

پایگاه دانش شامل اطلاعات منابع داخلی (اطلاعات جمع آوری شده در سیستم فرآیند تراکنش) و اطلاعات منابع خارجی (روزنامه‌ها و پایگاه‌های اطلاعات آنلاین) است.

انواع سیستم‌های پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

سیستم پشتیبانی تصمیم ارتباط محور

سیستم پشتیبانی مبتنی بر ارتباطات، بر روی تعامل، همکاری و هماهنگی برای کمک به افرادی که در یک کار مشترک فعالیت می‌کنند، متمرکز است.

این نوع DSS به سازمان‌ها امکان می‌دهد از وظایفی پشتیبانی کنند که برای فعالیت بر روی آن، به بیشتر از یک نفر نیاز دارند. این بخش شامل ابزارهای یکپارچه مانند Microsoft SharePoint، Workspace و Google Docs است.

سیستم پشتیبانی تصمیم مدل محور

این نوع DSS، شامل سیستم‌هایی است که از مدل‌های حسابداری، مدل‌های مالی، مدل‌های بازنمایی و مدل‌های بهینه سازی استفاده کرده و بر دستیابی به یک مدل و تغییر آن تاکید می‌کنند. این را هم بدانید که متخصصان DSS، برخی از سیستم‌های OLAP که امکان تجزیه و تحلیل پیچیده داده‌ها را دارند، به عنوان سیستم‌های ترکیبی DSS در نظر می‌گیرند.

سیستم پشتیبانی تصمیم دانش محور

این سیستم‌ها با راهکارهایی که به مدیران پیشنهاد می‌دهند، سیستم‌های مشاوره‌ای یا سیستم‌های پیشنهادی نامیده می‌شوند. در واقع، حل مسائل و مشکلات، در یک حوزه خاص و به صورت تخصصی، توسط این نوع DSS ارائه می‌شود.

آنها معولا برای فعالیت‌هایی از جمله طبقه بندی، پیکربندی، تشخیص، تفسیر، پیش بینی و برنامه ریزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اکثر موارد، سیستم دانش محور با داده کاوی هماهنگ می‌شود تا بتوانند پایگاه داده را برای تولید روابط محتوای داده جستجو کنند.

سیستم پشتیبانی تصمیم داده محور

این سیستم‌ها شامل سیستم گزارشات مدیریتی، سیستم‌های اطلاعاتی اجرایی و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. این بخش‌ها بر دستیابی و ایجاد تغییر در پایگاه داده‌های بزرگ، داده‌های ساختار یافته و داده‌های خارجی متمرکز هستند.

ویژگی‌های سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

در قلب هر سیستم پشتیبان تصمیم گیری، داده‌ها و اطلاعات قرار دارند، بنابراین دارای  جایگاه ویژه‌ای در DSS هستند. از طریق ویژگی‌های زیر می‌توانید داده‌های خود را به سیستم پشتیبان تبدیل کنید. ویژگی‌های Decision Support System به شرح زیر است:

1. جمع آوری داده‌ها و اطلاعات

یک سیستم DSS باید بتواند داده‌ها و اطلاعات را جمع آوری کند. در واقع، جمع آوری اطلاعات اولین ویژگی این سیستم به شمار می‌رود. یک سیستم تصمیم گیری در صورتی کارآمد و مفید است که کار جمع آوری اطلاعات را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.

2. مدیریت داده‌ها

وقتی داده‌ها را به دست آوردید، باید بتوانید آن‌ها را مدیریت کنید. به این معنی که، شما باید توانایی ذخیره داده‌های جمع آوری شده را داشته باشید. به بیان دیگر، سیستمی که از DSS استفاده می‌کند، حتما روشی برای مدیریت داده‌های جمع آوری شده نیز دارد.

3. تجزیه و تحلیل داده‌ها

داده‌ها و اطلاعات خام چندان مفید و کارآمد نیستند، بنابراین باید با انجام تجزیه و تحلیل‌های لازم، پردازش شده و برای تصمیم گیری‌های ضروری آماده شوند.

4. ارائه داده‌ها

ارائه داده‌ها، همه چیز در مورد نحوه ارائه اطلاعات را شامل می‌شود. به عبارت دیگر، ویژگی ارائه داده‌ها مانند نوعی رابطه بین داده‌ها و کاربران است. این رابط کاربری به شکل نمودارهای ستونی و دایره‌ای نمایش داده می‌شود.

به خاطر داشته باشید، این که یک DSS چگونه اطلاعات را به کاربران ارائه می‌دهد، باعث ایجاد تفاوت در مفید بودن سیستم پشتیبانی تصمیم گیری می‌شود.

هدف سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

• یک سیستم پشتیبانی تصمیم با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، گزارشات اطلاعاتی دقیق و کارآمدی تولید می‌کند.

• در یک سازمان، DSS به وسیله بخش‌های برنامه ریزی (مانند بخش عملیات) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بخش‌ها داده‌های لازم را جمع آوری کرده و گزارش تهیه می‌کنند. گزارش تهیه شده، برای تصمیم گیری توسط مدیران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• به طور کلی، پروژه dss در زمینه پیش بینی فروش، اعلام موجودی، داده‌های مربوط به عملیات مختلف و برای ارائه اطلاعات آسان و قابل درک به مشتریان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• کاربرد سیستم های پشتیبان تصمیم گیری بسیار گسترده است. این سیستم‌های پشتیبانی می‌تواند در حوزه‌های مختلف، از یک سازمان گرفته تا حوزه پزشکی به کار گرفته شود.

• یکی از کاربردهای DSS در سازمان، ارائه گزارشات لحظه‌ای است. این موضوع می‌تواند برای سازمان‌هایی که در مدیریت موجودی به موقع (JIT ) شرکت می‌کنند، بسیار کارآمد و موثر باشد.

• در سیستم موجودی JIT، سازمان به داده‌های لحظه‌ای سطوح موجودی نیاز دارد تا بتواند سفارشات را در زمان مقرر انجام داده و از تاخیر در تولید جلوگیری کند. بنابراین می‌توانیم بگوییم یک DSS، چیزی بیشتر از یک سیستم سنتی برای فرد یا سازمان تصمیم گیرنده است.

مزایای سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

• سیستم DSS، می‌تواند با استفاده از اطلاعات وارد شده در فرآیند و انجام مجموعه‌ای از عملیات مختلف بر روی اطلاعات سایر فرآیندها (توسط سیستم‌های نرم افزاری)، فرآیندهای سازمان را به سمت بهینه سازی هدایت کند. در واقع، ترکیبی از قابلیت‌های انسانی و کامپیوتری برای حل مسائل و مشکلات سازمان از توانمندی‌های یک DSS است.

• سیستم پشتیبان تصمیم، به گردش کارهایی که به وسیله نرم افزار BPMS انجام می‌شود، کیفیت و دقت بهتری می‌دهد.

• در این سیستم، کاربر می‌تواند با تزریق پارامترهای بیرونی به DSS، رفتار سیستم را به روز رسانی کند.

• در سیستم DSS، به کمک وب سرویس می‌توانید در میان فرآیندهای مختلف ارتباط سریع‌تر و ساده‌تری ایجاد کنید.

• با استفاده از سیستم‌های یادگیر DSS می‌توانید در جهت بهینه سازی فرآیندها اقدام کنید.

• یک سیستم پشتیبان تصمیم با کنار هم گذاشتن افکار انسان و اطلاعات کامپیوتر، از تصمیم‌گیرندگان حمایت می‌کند.

• برنامه‌های سیستم DSS، تمامی سطوح مدیریت، از مدیران ارشد تا مدیران عملیاتی را پوشش می‌دهد.

• کاملا انعطاف پذیر است و قدرت ریسک بالایی دارد.

• سیستم DSS، فرآیند آموزش را در سازمان گسترش می‌دهد. چرا که برای پیاده سازی و اجرای آن، باید مهارت‌های خاصی به طور مستمر به کارکنان آموزش داده شود.

• سیستم DSS، با خودکار سازی فرآیندهای مدیریتی یکنواخت، زمان بیشتری را به تصمیم گیری اختصاص می‌دهد.

• این سیستم، ارتباطات بین افراد را در سازمان بهبود می‌بخشد.

معایب سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

• هزینه‌های توسعه و پیاده سازی DSS یک سرمایه گذاری بزرگ است. به همین دلیل سازمان‌های کوچکتر نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

• از آنجا که DSS در فرآیندهای تصمیم گیری روزانه برای بهبود کارایی و سرعت، ادغام می‌شود، می‌تواند به راحتی یک شرکت را به خود وابسته کند. بنابراین مدیران برای از بین نرفتن جنبه‌های ذهنی تصمیم گیری، نباید بیش از حد به این سیستم تکیه کنند.

• ممکن است یک DSS به اضافه بار اطلاعاتی منجر شود. زیرا یک سیستم اطلاعاتی تمایل به در نظر گرفتن تمام جنبه‌های یک مشکل دارد. این موضوع کاربران را سردرگم می‌کند، چرا که آنها با انتخاب‌های متعددی روبرو هستند.

• پیاده سازی و اجرای DSS می‌تواند در کارکنان سطوح پایین‌تر ترس و واکنش ایجاد کند. زیرا بسیاری از آن‌ها با فناوری‌های جدید راحت نیستند و می‌ترسند شغل خود را از دست بدهند.

دلایل استفاده از سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

• امکان انجام محاسبات سریع: این سیستم به تصمیم گیرنده امکان می‌دهد مقادیر بسیار زیادی از داده‌ را در زمانی کوتاه و با هزینه کم پردازش کند.

• غلبه بر محدودیت‌های انسانی: همه می‌دانیم که مغز انسان در محاسبه، تحلیل، یادآوری و ذخیره اطلاعات محدودیت زیادی دارد. همچنین، قدرت حل مسئله در یک فرد دارای محدودیت است.

• کاهش هزینه: کنار هم قرار دادن گروهی از کارشناسان و تصمیم گیرندگان هزینه زیادی دارد. استفاده از سیستم DSS این هزینه‌ها را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.

• پشتیبانی فنی: از آنجا که بسیاری از تصمیمات سازمانی نیازمند محاسبات پیچیده و پشتیبانی فنی هستند، امکان پشتیبانی فنی در سیستم DSS قرار داده شده است.

• پشتیبانی کیفیت: سیستم‌های کامپیوتری تصمیم گیرنده، می‌توانند کیفیت تصمیمات گرفته شده بهبود دهند.

کدام فناوری‌ها از سیستم تصمیم پشتیبانی می‌کند؟

• فناوری‌های حمایت کننده از سیستم تصمیم عبارتند از:
• سیستم حمایت از تصمیم (DSS)
• سیستم حمایت از تصمیم گروهی (GDSS)
• سیستم‌های اطلاعات مدیریت عالی (EIS)
• سیستم‌های خبره (ES)
• شبکه‌های عصبی مصنوعی (ANN)
• سیستم‌های حمایت ترکیبی (MSS)

و در انتها…

حتما با مطالعه این مطلب متوجه شده‌اید که سیستم پشتیبانی تصمیم گیری برای یک سازمان تا چه اندازه ضروری است. به طور کلی، این سیستم‌ها، مانند یک مشاور با کاربران به تعامل می‌پردازند، اطلاعات را تحلیل می‌کنند، با پردازش انبوهی از داده‌ها، گزینه‌های یک تصمیم را در اختیار مدیران قرار می‌دهند و در نهایت از تصمیمات گرفته شده در شرایط مختلف پشتیبانی می‌کنند.