میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن؛ ترکیبی فوق‌العاده برای آموزش کارمندان
در این مطلب قصد داریم شما را با ترکیب فوق‌العاده‌ای از دو متود میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن آشنا کنیم. تجربه‌ها نشان داده‌اند این روش تلفیقی به خوبی در آموزش به خصوص آموزش کارمندان در محیط سازمانی عمل می‌کند و می‌تواند ROI یا بازگشت سرمایه بالایی برای یک کسب و کار داشته باشد.
تا سال‌ها کارمندان اگر می‌خواستند آموزشی را به صورت مجازی و آنلاین دریافت کنند، باید پشت سیستم‌های دسکتاپ و در محل کار و در ساعات کاری این آموزش‌ها را دریافت می‌کردند، اما با ورود موبایل و استفاده از اینترنت از طریق موبایل دو اتفاق افتاد:
- یکی اینکه افراد توانستند در ساعات پس از کار و آخر هفته‌ها نیز از آموزش بهره ببرند
- دیگر اینکه توانستند درحرکت یعنی مثلا در مسافت بین خانه و محل کار نیز آموزش خود را دریافت کنند
استفاده از موبایل لزوم قطعه قطعه کردن مواد یا همان محتوای آموزشی را بیشتر کرد، اینجا بود که یادگیری خرد یا همان میکرولرنینگ وارد ماجرا شد. اما اتفاق دیگر این بود که روشی نیز تحت عنوان گیمیفیکیشن وارد آموزش مجازی شد که جذابیت و کیفیت آموزش را بیشتر ساخت.
ما در این مطلب قصد داریم به کارکرد دو روش میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن در آموزش مجازی به خصوص آموزش سازمانی بپردازیم. پیش از اینکه به اثر ترکیب این دو روش یعنی یادگیری خرد بازی سازی شده (میکرولرنینگ+گیمیفیکیشن) بپردازیم، اندکی شما را با هر یک از این مفاهیم آشنا می‌کنیم.
میکرولرنینگ چیست؟
میکرولرنینگ به معنی آموزش کوتاه، مختصر و خرد است که مدت زمان آن بین 2 تا 7 دقیقه است. در واقع مطالب آموزشی به صورت تکه تکه ارائه می‌شود که هر تکه موضوع و هدف آموزشی مخصوص خود را دارد.
این قطعات نیاز آموزشی فرد را در لحظه برطرف می‌کند و در واقع، هدف این است که در دنیای اطلاعات امروز که حجم زیادی اطلاعات وجود دارد، فرد بتواند مطلب موردنظر خودش را به صورت مختصر و مفید و در زمان نیازش دریافت کند.
میکرولرنینگ در آموزش
علت مطرح شدن این روش آموزشی و به کار گرفتن آن در آموزش سازمانی، تلاش برای کم کردن حواس‌پرتی در روند یادگیری و افزایش تمرکز بوده است. از طرف دیگر این روش به فراگیران، پشتیبانی در لحظه ارائه می‌دهد، یعنی می‌توانند در طول کار خود کمک‌های آموزشی و شغلی موردنیازشان را (البته با گوشی هوشمند) دریافت کنند.
در واقع قطعات آموزشی که در میکرولرنینگ ارائه می‌شود، به انواع نیازهای فراگیران پاسخ می‌دهند، از جمله:
- نیاز به یادگیری بیشتر
- نیاز به یادگیری چیزهای جدید
- حل یک مشکل
- برطرف کردن یک چالش خاص
- استفاده از مواد آموزشی و به خاطرسپاری
- تمرین برای تسلط بیشتر بر موضوع
گیمیفیکیشن چیست؟
تصور کنید همان اصول و عناصر بازی در آموزش نیز به کار برود، طبعا یادگیری جذاب‌تر و بهتر خواهد بود. از جمله اصول و عناصر بازی می‌توان به جایزه، امتیاز، درجه‌بندی، نشان، فیدبک، چالش‌ها، رقابت و همکاری اشاره کرد.
گیمیفیکیشن در آموزش
معمولا دوره‌های آموزشی که از gamification استفاده می‌کنند، روایتگر داستان یا روندی هستند که چالش، جوایز، بازخورد و … در مسیر این داستان خود را نشان می‌دهند و در جهت یادگیری به کار می‌روند. ضمنا محیطی نیز برای تجزیه و تحلیل روند یادگیری و پیشرفت فردی دارد.
در واقع استفاده از گیمیفیکیشن یا بازی در یادگیری کارمندان، جهت بالا بردن انگیزه فراگیران است. می‌توان گفت مزایای گیمیفیکیشن برای یادگیری کارمندان عبارتند از:
- اینگیجمنت یا درگیری بیشتر (سرگرمی حین یادگیری) به حفظ و به خاطر سپاری بهتر منجر می‌شود.
- بازخورد فوری برای بهبود عملکرد
- محیط امن جهت تمرین و بدست آوردن تسلط لازم
- تسهیل تغییرات رفتاری از طریق تکرار مکررات.
با توجه به مزایایی که هر دو این روش‌ها در یادگیری دارند و باعث بالاتر رفتن نرخ تکمیل دوره‌های آموزشی می‌شود، استفاده از ترکیب این دو در آموزش سازمانی موردتوجه قرار گرفته است. روش ترکیبی میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن مزایای زیر را دارد:
- از این روش می‌توان در آموزش رسمی، پشتیبانی در آموزش و سهولت در کسب مهارت استفاده کرد. قطعات آموزشی طوری طراحی می‌شوند که آموزش تجربی و عملی ارائه می‌دهند.
- در این روش تسک‌های متمرکز و کوتاهی ارائه می‌شود که به یادگیری، حل مساله، به کارگیری مطالب آموزشی، تمرین، کسب مهارت و غیره منجر می‌شود.
- یادگیری خرد بازی سازی شده، مشارکت یا اینگیجمنت بالایی ایجاد می‌کند، در نتیجه نرخ تکمیل دوره و میزان به خاطرسپاری مطالب بیشتر می‌شود.
سامانه آموزش مجازی راهبران امکان گیمیفیکیشن و بسیاری امکانات دیگر را دارد.
حال می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که چگونه می‌توان این روش ترکیبی گیمیفیکیشن و میکرولرنینگ را در آموزش سازمانی به کار برد؟
چطور می‌توان از میکرولرنینگ بازی سازی شده (Gamified Microlearning) برای افزایش اثر آموزش سازمانی استفاده کرد؟
مرحله اول: ببینید چه محتوای آموزشی را می‌توانید به صورت خرد درآورید و ارائه دهید
اینها می‌توانند در قالب موارد زیر باشند:
- تئوری
- تمرین
- اپلیکیشن
- آزمون
- یادگیری مشارکتی
مرحله دوم: قطعات آموزشی را بر اساس هدف دسته‌بندی کنید
بر اساس خروجی که برای هر یک از محتواهای آموزشی در نظر دارید، می‌توانید آنها را به دسته‌هایی تقسیم کنید. این دسته‌بندی‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- مشاهده و یادگیری
- تمرین
- محک دانش خود
- کشف
مرحله سوم: حال نوبت ترکیب تکنیک‌های میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن است
شما به روش‌های مختلف می‌توانید این تکنیک‌ها را ترکیب کرده و مورداستفاده قرار دهید. در ادامه به 4 نمونه اشاره می‌کنیم:
یک مسیر یادگیری سفارشی و بازی سازی شده طراحی کنید
شما می‌توانید قطعات یادگیری میکرولرنینگ را به صورت شخصی‌سازی شده و مرتبط با هر فرد درآورید که در عین حال ویژگی گیمیفیکیشن هم داشته باشند. این نمونه یادگیری خرد که عناصر بازی هم داشته باشد، ویژگی‌های زیر را داراست:
- سفر یادگیری که برای فرد، شخصی سازی شده
- محتوای قطعات آموزشی که مرتبط با هم هستند
- دسترسی به داشبورد برای فراگیران تا پیشرفت خود را در روند یادگیری و همچنین عملکردشان را در دریافت امتیازها و نشان‌ها و رسیدن به مراحل پیشرفته مشاهده کنند.
عناصر بازی را برای بالا بردن انگیزه به کار ببرید
یادگیری که به صورت بازی انجام می‌شود، یک شاخص عملکردی شخصی برای هر کس ارائه می‌دهد که به آنها در پیشرفت‌های آتی‌شان کمک می‌کند. در واقع از طریق عناصر بازی به فراگیران در دستیابی به اهداف خود در پیشرفت کاری و تحصیلی کمک می‌شود.
ویژگی‌های آن عبارتند از:
- شمارش ستاره‌هایی که در مراحل مختلف بازی بدست آمده
- شاخص عملکردی کمک می‌کند، مواردی که نیاز به بهبود و اصلاح دارد در اختیار فراگیر قرار گیرد، بنابراین با بهتر شدن عملکرد امتیازات بیشتری کسب می‌شود.
بازخورد در لحظه ارائه دهید تا به بهتر شدن عملکرد فراگیر کمک کنید
- محتوای آموزشی که به منظور تقویت فراگیر یا رفع اشکالات اوست، به صورت میکرولرنینگ و با عناصر بازی ارائه شوند.
- چالش‌هایی نیز در قالب قطعات آموزشی با ویژگی بازی ارائه می‌شوند.
- یکسری جلسات تمرینی به صورت قطعات یادگیری خرد برای بالا بردن مهارت‌های فراگیر ارائه می‌شود که می‌تواند ویژگی شخصی‌سازی شده داشته باشد.
این نمونه تلفیقی میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن، ویژگی‌های زیر رادارد:
- سفر یادگیری خرد، انواع قطعات آموزشی شامل تمرین‌ها و سناریوهای بازی‌سازی شده را دربرمی‌گیرد.
- قطعات آموزشی بر اساس رفتار/عملکرد فراگیر پیشنهاد می‌شوند.
گزینه‌های انتخابی ارائه دهید
غیر از محتوای آموزشی روتین برای آموزش رسمی شغلی، می‌توانید موارد بیشتر و اضافی‌تری که انتخابی است، ارائه دهید و برای تشویق فراگیران به استفاده از آنها، عناصر بازی به کار ببرید. ویژگی‌های این نمونه عبارتند از:
- اطلاعات بیشتر و اضافه‌تر در خصوص موضوع آموزشی که دانش عمیق‌تری ایجاد می‌کند.
- اینها در قالب امتیازاتی هستند که در ازای تکمیل دوره به فراگیر داده می‌شوند و به امتیاز کلی او می‌افزایند.
همانطور که گفته شد، به شکل‌ها و مدل‌های مختلف می‌توانید ترکیب گیمیفیکیشن و میکرولرنینگ را در آموزش سازمانی به کار ببرید. اما برای درک بهتر این موضوع، یک مثال از نمونه خارجی برایتان می‌آوریم.
مثال یادگیری خرد بازی سازی شده
شرکتی قصد داشته برای کارمندان خود یکسری دوره‌های میکرولرنینگ در خصوص امنیت و بهداشت غذا برگزار کند. تصمیم می‌گیرند استراتژی ترکیبی میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن را برای دوره‌های آموزشی اجرا کنند. درنتیجه، یک مسیر آموزشی ترتیب داده شد که درون هر قطعه یادگیری، سطوح و مراحل انتخابی داشته باشد. این باعث می‌شود یادگیری تاثیرگذار، معنادار، جذاب و به یادماندنی شود.
بایستی برای انواع منابع غذایی، ارزش غذایی و مفاهیم مرتبط آن دوره‌های آموزشی طراحی می‌شد. درنتیجه، مجموعه دوره‌های میکرولرنینگ برای هر یک از این المان‌ها تدارک دیده شد. برای مثال، یک دوره آموزشی در خصوص کربوهیدرات، یک دوره در خصوص چربی‌ها، یک دوره درباره پروتئین‌ها و … . سپس استراتژی ترکیبی میکرولرنینگ و گیمیفیکیشن برای بالا بردن سطح مشارکت به کار گرفته شد. هر دوره فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که المان‌های بازی در خود دارد تا تجربه کلی یادگیری را برای فراگیران بهبود دهد.
سخن آخر
در سال‌های اخیر دو موضوع در آموزش مجازی سازمانی محبوبیت و رواج پیدا کرده است:
- یکی گیمیفیکیشن که در رفع بسیاری از نیازهای آموزشی از آموزش حین کار گرفته تا آموزش مهارت‌های پایه، مهارت‌های حرفه‌ای، شبیه‌سازی اپلیکیشن‌ها و آموزش تطبیقی به کار گرفته می‌شود.
- دومی، میکرولرنینگ که پشتیبان عملکرد فراگیر است و به یادگیری در لحظه کمک می‌کند. این در بسیاری از آموزش‌های شغلی و حرفه‌ای به کار می‌رود.
با رشد و بلوغ این دو تکنیک، به طور گسترده از آنها به صورت ترکیبی استفاده شد، که در این مقاله به چگونگی و مزایای آن پرداختیم.
امیدواریم این مقاله توانسته باشد به خوبی ارزش گیمیفیکیشن و میکرولرنینگ را بیان کند تا بتوانید نیازهای آموزش شرکتی خود را برطرف کنید. همچنین این مطلب باید به شما دیدگاهی داده باشد در خصوص اینکه چطور از ترکیب گیمیفیکیشن و میکرولرنینگ برای افزایش سود و بهره‌وری خود استفاده کنید.
خیلی خوبه که کم کم میکرولرنینگ(MicroLearning) توی ایران هم راه بیفته و روش کار بشه خیلی جاها میتونه کاربرد داشته باشه من تنها جایی که میشناسم یه استارتاپ بچه های امیرکبیره که دارن توی این حوزه کار میکنن( گروه لینوم )
و بنظرم خیلی خوبه که ازشون حمایت بشه چون کار من رو با میکرولرنینگ خیلی تا حالا راه انداختند
البته بچه های لینوم هنوز وارد آموزش سازمانی نشدند و بنظرم مهمترین کاربرد میکرولرنینگ تو آموزش سازمانیه امیدوارم زودتر وارد این حوزه هم بشن.